U bent hier: Home - Beroepen - Bodemsaneerder - Gevaarlijke stoffen

Printvriendelijke versie


Gevaarlijke stoffen


In vervuilde grond, water en baggerspecie kunnen een breed scala verborgen toxische en gevaarlijke chemische stoffen als verontreinigingen voorkomen. Van invloed zijn onder andere de (omvang en ligging van de) locatie, grondsoort, grondsamenstelling, bodemgesteldheid, diepte, aard, aggregatietoestand en concentratie van de aangetroffen verontreinigingen.
De schadelijke stoffen zijn ingedeeld in groepen (zware / toxische metalen, anorganische en aromatische stoffen, PAK’s, gechloreerde koolwaterstoffen, bestrijdingsmiddelen, enzovoort). Bij het werken met sterk verontreinigde grond, water en baggerspecie is er sprake van een gezondheidsrisico. De gevaarlijke stoffen kunnen in het lichaam worden opgenomen via inademen, via de huid en via inslikken. Deze risico’s kunnen echter goed worden beperkt door het in acht nemen van een aantal voorzorgsmaatregelen en de vereiste hygiëne. Huid- of luchtwegaandoeningen komen weinig voor. Bodemsaneerders hebben wel wat meer hinder van rook en weinig hinder van damp, gas, nevel of chemische middelen. Bij machines kunnen bodemsaneerders aan dieseluitlaatgassen worden blootgesteld. Deze zijn kankerverwekkend. De blootstelling moet daarom zoveel mogelijk worden beperkt.

De belangrijkste risico’s zijn:

  • Kankerverwekkende stoffen (carcinogene-, mutagene- en reprotoxische stoffen)
  • Schadelijke stoffen


Te nemen maatregelen:

Bronmaatregelen
  • Neem bij werkzaamheden met verontreinigde grond en verontreinigde waterbodems de veiligheidsvoorschriften in acht, conform de nieuwe CROW-publicatie 132 'Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond-) water'.
  • Zorg dat bij werkzaamheden met verontreinigde waterbodems de vereiste gezondheidsbeschermende maatregelen worden getroffen, conform de publicatie 'Arbo Praktijkboek voor Bagger & Binnenvaart'. Voorkom stofvorming, aerosolen en vrijkomende dampen.
  • De meest voorkomende verontreinigingen in grond, water en baggerspecie zijn opgenomen in het Productgroep Informatie Systeem Arbouw (PISA); in hoofdstuk 12 (Verontreinigde grond), 4 (Houtverduurzaming), 10 (Reinigingsmiddelen), 13 (Verven en lakken) en 15 (Wegenbouwmaterialen). In PISA vindt u productinformatiebladen voor werkgevers en werknemers met onder andere algemene gegevens, gevaren, effecten en preventiemaatregelen.

Collectieve maatregelen
  • De plaats waar met verontreinigde grond wordt gewerkt, moet zodanig worden afgezet dat deze niet door onbevoegden betreden kan worden. Iedereen die de verontreinigde zone binnenkomt, moet op de hoogte gebracht worden van de gevaren en de in acht te nemen regels.
  • In verontreinigde zones mag men niet eten, drinken en roken en geen sanitaire stop houden.
  • Voorkom vorming van stof; tref bij warm en droog weer extra maatregelen zoals natmaken en/of afdekken van de grond.
  • Zorg voor stofbeperkende voorzieningen op de machines of installaties (bijvoorbeeld open roosters als treeplanken).
  • Zorg bij stoffig werk voor materieel met een overdrukcabine met toevoer van gefilterde lucht (stof- en koolfilters). Deze voorzieningen regelmatig controleren.
  • Verlaag de blootstelling aan dieseluitlaatgassen. Dit kan door het verlengen van de uitlaat, het onderhouden van de motor, het aanschaffen van nieuw materieel minimaal volgens de Euro-2 norm en de toepassing van een zelfregenererend combifilter.
  • Alle betrokken werknemers moeten een algemene actuele voorlichtingscursus hebben gevolgd met betrekking tot veiligheid, gezondheid en arbeidshygiëne bij het werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond-) water. Zij moeten bovendien weten welke ademhalingsbeschermingsmiddelen nodig zijn en welke (speciale) beschermende kleding. Afhankelijk van de veiligheidsklasse kan nadere instructie nodig zijn (Zie de CROW-publicatie 132 Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond-) water (2009). Houd hierbij rekening met anderstaligen.
  • Een werknemer die voor het eerst bodemsaneringswerkzaamheden uitvoert kan zich laten onderzoeken door de bedrijfsarts. Daarnaast heeft elke bodemsaneringswerker jaarlijks recht op een Gericht Periodiek Onderzoek (GPO). De werknemer ontvangt geen uitnodiging voor het GPO. De werknemer kan hiervoor zelf een afspraak maken met de arbodienst. De werkgever moet zijn werknemers informeren over de mogelijkheid van het GPO en hen de gelegenheid bieden zich te laten keuren.
  • Het is belangrijk dat iedereen de juiste werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) draagt.
  • Verstrek tenminste het basispakket persoonlijke beschermingsmiddelen voor werken in verontreinigde grond; een (vloeistofdichte) sanerings- of wegwerpoverall, handschoenen, veiligheidsschoenen of -laarzen. Afhankelijk van de veiligheidsklasse kunnen ruimzichtbrillen, gelaatsschermen en/of halfgelaatsmaskers nodig zijn.
  • Verstrek zonodig de noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen conform het passende PBM-pakket (Licht, Middel, Zwaar). Afhankelijk van de werkzaamheden (en de veiligheidsklasse) betreft het onder meer beschermende kleding (saneringsoverall of wegwerpoverall), otoplastieken en/of goed dempende oorkappen, een veiligheidsbril, een gelaatscherm bij kans op spatten; of oogbescherming combineren met volgelaatsmasker met voorgeschreven filter type, een veiligheidshelm (NEN-EN 397), olie- en chemicaliën- bestendige werkhandschoenen (NEN-EN 388), olie- en chemicaliënbestendige veiligheidsschoenen of -laarzen met stalen neus, zool en hoge enkelomsluiting (NEN-EN 345 - 347).
  • Verstrek adembeschermende apparatuur “op naam”. De bodemsaneerders dienen deze zelf schoon te houden.
  • Verstrek ook PBM bij inspectie, onderhoud en reparatiewerkzaamheden aan het materieel.
  • Tref voorzieningen voor bij het verlaten van de verontreinigde zone. Voorkom dat er vervuilde grond op het schone gedeelte komt (bijvoorbeeld hogedrukwaterspuit). Zorg bijvoorbeeld dat wielen, rupsen en bakken van transportmiddelen of graafmachines altijd gereinigd worden voor het verlaten van het terrein.

Individuele maatregelen
  • Gebruik het materieel en de machines, hulpmiddelen en gereedschappen volgens de voorschriften.
  • Neem de gezondheidsbeschermende maatregelen en voorschriften voor het veilig werken in acht.
  • Voorkom dat in- of uitwendige besmetting plaatsvindt, door de volgende punten in acht te nemen:
    • Vervang voor aanvang van de werkzaamheden de eigen kleding door de voorgeschreven werkkleding.
    • Meegenomen etenswaren en rookartikelen bij binnenkomst opbergen in de schaftruimte.
    • Niet roken, drinken en eten binnen de verontreinigde zone.
    • Voor het eten en bij toiletbezoek in de kleedkamer overall, laarzen en handschoenen uitdoen en handen goed wassen.
    • Na afloop van de werkzaamheden uzelf goed wassen in de daarvoor bestemde ruimte.
  • Bij beginnende huidklachten door het werk de bedrijfsarts raadplegen.
  • Gebruik de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de voorschriften.


Wat zegt de wet- en regelgeving?
Meer informatie
 
   
   
 

Download gehele beroep als PDF

 
 
 

< terug naar vorige pagina